کد مطلب:18118 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » احكام

فلسفه نمازهاي واجب و مستحب چيست

حضرت امام رضا(ع) درباره علت وجوب نماز فرموده است:

((همانا علت واجب شدن نماز، آن است كه نماز اقرار به بندگي خداوند

عزوجل است و نفي نظير و شريك براي خداوند عزيز و ايستادن انسان در

برابر خداوند حكيم با حال مذلت و مسكنت و فروتني و خضوع و اعتراف

به گناهان و نيز درخواست عفو از تقصيرات و برطرف ساختن آثار گناهاني

است كه شخص در گذشته مرتكب شده و صورت نهادن بر زمين است در هر

روز به خاطر بزرگداشت خداوند جل و جلاله.

ديگر آن كه نماز سبب ميشود بنده پيوسته به ياد خدا باشد و او را فراموش

نكند و طاغي و ياغي نباشد و با خشوع و تذلل و رغبت خواستار افزوني بهرهئ

خود در دين و دنيا باشد.

علاوه بر اين انسان با نماز بر خود واجب ميسازد كه پيوسته به ياد خدا

باشد واو را فراموش نكند و طاغي و ياغي نباشد و با خشوع و تذلل و رغبت

خواستار افزوني بهرهئ خود در دين و دنيا باشد.

علاوه بر اينها انسان با نماز، بر خود واجب ميسازد كه پيوسته و شبانه روز

در مقام بندگي و به ياد خداوند متعال باشد و همين نمازگراردن شخص در

پيشگاه پروردگار عزوجل و ايستادن در برابر خداوند سبحان و بازدارنده

اصرار ارتكاب گناهان است و او را از فسادهاي گوناگون مانع ميشود)). (من

لايحضره الفقيه، ج 1، ص 322)

با توجه به اين روايت و آيات و روايات ديگر، روشن ميشود كه ((وجوب

نماز)) داراي فلسفه و آثار گوناگون است كه غفلت و سستي در آن، باعث

محروميت انسانها و به دور ماندن از اين بركات و آثار است.

بايستگي نماز، امتحان و آزمايش عبوديت و تسليم بندگان خدا و شناخت

ميزان انقياد و كرنش آنان است. اطاعت از اين فرمان واجب الهي، موجب

نزديكي و تقرب نمازگزاران به او و سربلندي و سرافرازي آنان در عرصه

زندگي است. وجوب نماز، باعث ميشود كه انسان همواره به فكر و ياد خدا

باشد و او را فراموش نكند.

هم چنين باعث ايجاد نظم و انضباط در امور زندگي و عبادي ميشود و

باعث انس مسلمانان به معنويات و مكارم اخلاق ميشود.

اگر نماز واجب نبود، عده بيشماري از مسلمانان به علت اشتغالات زندگي و

سستي و غفلت، از آن دوري ميجستند و از اين فيض بزرگ الهي محروم

ميماندند.

دربارهئ تكليف نماز ((تعبد به دستور الهي)) دو مطلب قابل ذكر است.

1. بهترين و كاملترين عبادات، عبادتي است كه از روي عشق و علاقه و با

معرفت و شناخت به جاي آورده شود (هر چند اين عبادت از روي اجبار و

تكليف باشد).

2. تعبد به دستورات و فرمانهاي الهي، ريشه در تعقل و خردورزي انسانها

دارد; يعني، وقتي آنان به بزرگي و عظمت الهي يقين كردند و به توحيد و

يگانگي او ايمان آوردند; در اين صورت عمل به دستورات او را، بيشتر از هر

چيزي دوستتر خواهند داشت و آنها را با عشق و علاقه فزونيتري به جاي

خواهند آورد.

نمازهاي مستحبي نيز براي رشد و تعالي انسان و دست يافتن به ثوابها و

پاداش بيشتر وضع شده است; ولي در رتبه و منزلت هي چ وقت به نمازهاي

واجب برابري نميكند; و فوت يك نماز واجب، خواندن دهها هزار نماز

مستحب جبران نميشود.